Paul Hermans, CC BY-SA 4.0
3 miljoen euro voor aankoop TheAtrium roept kritiek op
Mechelen/ Mechelen
De stad Mechelen betaalt iets meer dan de schattingsprijs voor de aankoop van zaal TheAtrium. Dat zorgde tijdens de jongste gemeenteraad voor kritiek. De oppositie trekt het dossier juridisch in twijfel, terwijl het stadsbestuur stelt dat de aankoop perfect te motiveren is.
Recent maakte het Mechelse stadsbestuur bekend dat het een aankoop-verkoopbelofte heeft gesloten met de familie Roskams, eigenaar van de podiumzaal TheAtrium aan de voet van de Sint-Romboutstoren. Beide partijen hebben een deal voor 3 miljoen euro. Dat is een schattingsprijs van 2.865.000 euro, plus nog eens 135.000 euro voor roerende goederen. Het gaat dan bijvoorbeeld over de 750 theaterstoelen in de zaal. “Een afgerond bedrag van 3 miljoen euro vond ik nogal vreemd toen ik het in de krant las. Ik wist niet goed wat ik me daarbij moest voorstellen”, zegt gemeenteraadslid Marc Hendrickx (N-VA).
Hij bekeek het dossier van naderbij en stootte zo op een schattingsverslag van eind 2021. “Niet eens zo lang geleden, waarbij heel de site op 1.720.000 euro werd geschat. Dat is wel straf, zo'n meerwaarde op zo'n korte tijd. Een superbelegging zou je kunnen denken”, vertelt het oppositielid. Hendrickx wijst er ook op dat er geen grondige renovatie of sanering gebeurde om de waardevermeerdering te verklaren. “In beide schattingsverslagen wordt gesproken van erg veel mankementen, zoals veel enkel glas, vochtproblematiek in de muren en water in de kelder”, zegt hij.
Juridische nonsens
Ook bij het bedrag van 135.000 euro voor de roerende goederen stelt het gemeenteraadslid zich vragen. “Amai, daar moet wat binnen staan. Ik ga zoeken in het verslag en wat tref ik aan? Een vodje papier, een halve A4: een paar stoelen, wat lampjes en een box of twee drie. Meer is het niet. Gewoon om de verkopers tevreden te stellen en op 3 miljoen te kunnen landen”, stelt Hendrickx. Ondanks de kritiek geeft hij wel mee dat de aankoop een opportuniteit is waar hij achterstaat.
“Wij vinden het ook een goede zaak dat het pand dezelfde bestemming behoudt. De vraag is alleen aan welke prijs”, zegt Dries Devillé, fractieleider van Vlaams Belang. “3 miljoen euro voor een pand dat in vervallen staat is. Als we de renovatiekosten erbij tellen, zitten we gemakkelijk aan het dubbele.” Volgens Devillé is er een fundamenteler probleem met het dossier. “De 2.865.000 euro voor het onroerend goed wordt opgekrikt met 135.000 euro voor zogenaamde roerende goederen, maar dat is juridische nonsens. Ze zijn onroerend geworden door bestemming”, zegt de oppositieleider.
Dries Devillé is er stellig van overtuigd dat de stad op die manier twee keer betaalt voor dezelfde zaken, zoals bijvoorbeeld theaterstoelen en hangbruggen. “Want ze zijn al mee verrekend in het schattingsverslag. Dit is ronduit smossen met belastinggeld. Mogelijk krijgen we daardoor ook fiscale problemen. Er bestaat een reëel risico dat de Vlaamse Belastingdienst een tekortschatting of zelfs een prijsbewimpeling vaststelt. De meerderheid begaat hiermee bestuurlijke fouten en neemt een onverantwoord financieel en juridisch risico. Als de fiscus ingrijpt, zullen de Mechelaars de rekening betalen”, legt Devillé uit.
Amateur-boekhouder
In het ontwerpbesluit voor de gemeenteraad geeft de stad zelf aan dat de timing voor zaal TheAtrium niet dringend is. Ze gaat zich eerst focussen op de verbouwing van de Minderbroederskerk en de nieuwe toegang voor het Cultuurcentrum. Daardoor is met de eigenaars overeengekomen om de zaal in de loop van 2026 aan te kopen. “De vraag is: wat is er financieel haalbaar om van de zaal opnieuw een zaal te maken die je kan exploiteren? Dat is op dit moment niet duidelijk”, zegt Stefaan Deleus, fractieleider van CD&V.
Hij was ook kritisch over het financiële plaatje van het dossier. “Het is een beetje boekhouden zoals een amateur-boekhouder. De rekening moest kloppen en ze hebben dat gat van 135.000 euro doen kloppen. Die 750 theaterstoelen zijn vastgemaakt. Juridisch is dat alleszins geen roerend goed. Ik denk dat daar het huiswerk opnieuw moet worden gemaakt”, vertelt Deleus. “Ik had gehoopt op net iets meer enthousiasme”, reageert Kristof Calvo (Voor Mechelen), schepen van Cultuur.
“Ik hoop dat dit de komende jaren een van de projecten is waar we over de partijgrenzen heen iets verbindend en positief van kunnen maken. Eindelijk hebben we een grote podiumzaal binnen handbereik”, zegt Calvo. Hij geeft mee dat de stad werkt aan een dossier om voor het project Vlaamse subsidies te krijgen. “Het is dan verstandig om eerst te werken met een aankoop-verkoopbelofte en later af te sluiten met een formele koop. In dit dossier waren veel mensen aan het meekijken en dat waren geen culturele spelers. Daarom wensten wij zo snel als mogelijk een akkoord”, legt de cultuurschepen uit.
Cultureel ergoed
Calvo geeft ook mee dat de dienst Vastgoedbeleid het schattingsverslag heeft vergeleken met dat van gelijkaardige projecten. “De familie kon dat ook onderbouwen met eerdere schattingen. Ze had ook heel veel andere keuzes kunnen maken. Wat ons bij elkaar heeft gebracht, nog veel meer dan de schattingsprijs, is een liefde voor cultuur, muziek, onze stad en die zaal. Haar belangrijkste vraag was dat het een podiumzaal zou blijven”, zegt de eerste schepen. Volgens Kristof Calvo hangen de theaterstoelen helemaal niet vast. “Ze kunnen worden weggehaald voor fuiven en optredens. Weet u wat er in andere projecten wordt betaald voor zulke historische theaterstoelen?”
Burgemeester Bart Somers (Voor Mechelen) geeft aan dat lokale besturen mits motivering kunnen afwijken van een schattingsverslag. “De motivatie daarvoor ligt voor de hand: het is de enige podiumzaal van deze omvang op ons grondgebied, het is cultureel erfgoed en het alternatief is de zaal afbreken en er appartementen op bouwen. We kunnen deze aankoop perfect motiveren. 3 miljoen is een eerbare prijs. We zijn de familie ongelofelijk dankbaar dat zij de Mechelse gemeenschap de kans geeft om hier verder een podiumzaal van te maken”, zegt hij.
Oppositiepartijen CD&V en PVDA hebben het dossier samen met de meerderheid goedgekeurd, terwijl N-VA zich heeft onthouden en Vlaams Belang tegenstemde.
